⚜️भगवान महावीर जयंती विशेष प्रश्नावली - उत्तरसूची⚜️
सूचना: आपण सोडवलेल्या प्रश्नावलीचे उत्तरे तपासून पहा.चुकलेले प्रश्न दुरुस्त करा.
- भगवान
महावीर यांचा जन्म कोठे झाला होता?
अ) वैशाली
ब) पाटलीपुत्र
क) लुंबिनी
ड) कुंडलपूर (वैशाली जवळ)
उत्तर: ड) कुंडलपूर (वैशाली जवळ)
- भगवान
महावीर यांच्या वडिलांचे नाव काय होते?
अ) सिद्धार्थ
ब) त्रिशूल
क) शुद्धोधन
ड) बिंबिसार
उत्तर: अ) सिद्धार्थ
- भगवान
महावीर यांच्या आईचे नाव काय होते?
अ) यशोदा
ब) महामाया
क) त्रिशाला
ड) सुजाता
उत्तर: क) त्रिशाला
- भगवान
महावीर यांचे बालपणीचे नाव काय होते?
अ) वर्धमान
ब) सिद्धार्थ
क) राहुल
ड) नंदन
उत्तर: अ) वर्धमान
- जैन
धर्माचे पहिले तीर्थंकर कोण होते?
अ) पार्श्वनाथ
ब) ऋषभनाथ
क) महावीर
ड) नेमिनाथ
उत्तर: ब) ऋषभनाथ
- भगवान
महावीर हे जैन धर्माचे कितवे तीर्थंकर होते?
अ) 22 वे
ब) 23 वे
क) 24 वे
ड) 25 वे
उत्तर: क) 24 वे
- भगवान
महावीर यांनी किती वर्षांचे तपश्चर्या केली?
अ) 10 वर्षे
ब) 12 वर्षे
क) 15 वर्षे
ड) 30 वर्षे
उत्तर: ब) 12 वर्षे
- भगवान
महावीर यांना कोणत्या नदीच्या काठी केवलज्ञान प्राप्त झाले?
अ) गंगा
ब) यमुना
क) ऋजुपालिका
ड) सरस्वती
उत्तर: क) ऋजुपालिका
- जैन
धर्मातील 'केवलज्ञान' म्हणजे
काय?
अ) इंद्रियांना वश करणे
ब) सर्वोच्च ज्ञान
क) मोक्ष प्राप्त करणे
ड) अहिंसक जीवन जगणे
उत्तर: ब) सर्वोच्च ज्ञान
- भगवान
महावीर यांना केवलज्ञान कोणत्या वृक्षाखाली प्राप्त झाले?
अ) पिंपळ
ब) वटवृक्ष
क) अशोक
ड) साल
उत्तर: (ड) ड) साल
- भगवान
महावीर यांनी पहिला उपदेश कोठे दिला?
अ) सारनाथ
ब) पावापुरी
क) राजगृह
ड) वैशाली
उत्तर: क) राजगृह
- जैन
धर्माचे मुख्य सिद्धांत कोणते आहेत?
अ) सत्य, अहिंसा, अस्तेय
ब) अहिंसा, सत्य, अस्तेय, अपरिग्रह, ब्रह्मचर्य
क) दान, तप, त्याग
ड) कर्म, पुनर्जन्म, मोक्ष
उत्तर: ब) अहिंसा, सत्य, अस्तेय, अपरिग्रह, ब्रह्मचर्य
- 'अहिंसा' या जैन
धर्मातील सिद्धांताचा अर्थ काय आहे?
अ) खोटे न बोलणे
ब) चोरी न करणे
क) कोणत्याही जीवाला दुखवू नये
ड) जास्त संग्रह न करणे
उत्तर: क) कोणत्याही जीवाला दुखवू नये
- 'सत्य' या जैन
धर्मातील सिद्धांताचा अर्थ काय आहे?
अ) हिंसा न करणे
ब) नेहमी खरे बोलणे
क) ब्रह्मचर्य पाळणे
ड) लोभ न करणे
उत्तर: ब) नेहमी खरे बोलणे
- 'अस्तेय' या जैन
धर्मातील सिद्धांताचा अर्थ काय आहे?
अ) सत्य बोलणे
ब) दुसऱ्याची वस्तू न घेणे
क) इंद्रियांवर नियंत्रण ठेवणे
ड) दान करणे
उत्तर: ब) दुसऱ्याची वस्तू न घेणे
- 'अपरिग्रह' या जैन
धर्मातील सिद्धांताचा अर्थ काय आहे?
अ) चोरी न करणे
ब) जास्त संग्रह न करणे
क) शांत राहणे
ड) तपश्चर्या करणे
उत्तर: ब) जास्त संग्रह न करणे
- 'ब्रह्मचर्य' या जैन
धर्मातील सिद्धांताचा अर्थ काय आहे?
अ) सत्य आणि अहिंसा पाळणे
ब) शारीरिक आणि मानसिक शुद्धता राखणे
क) दानधर्म करणे
ड) ध्यान करणे
उत्तर: ब) शारीरिक आणि मानसिक शुद्धता राखणे
- जैन
धर्मातील त्रिरत्न कोणते आहेत?
अ) ज्ञान, कर्म, मोक्ष
ब) सम्यक दर्शन, सम्यक ज्ञान, सम्यक चारित्र
क) अहिंसा, सत्य, अस्तेय
ड) श्रद्धा, भक्ती, त्याग
उत्तर: (ब) ब) सम्यक दर्शन, सम्यक ज्ञान, सम्यक चारित्र
- 'सम्यक
दर्शन' म्हणजे
काय?
अ) योग्य ज्ञान प्राप्त करणे
ब) सत्य श्रद्धेने तीर्थंकरांवर
विश्वास ठेवणे
क) योग्य आचरण करणे
ड) ध्यान करणे
उत्तर: ब) सत्य श्रद्धेने तीर्थंकरांवर
विश्वास ठेवणे
- 'सम्यक
ज्ञान' म्हणजे
काय?
अ) योग्य आचरण करणे
ब) सत्य गोष्टींचे ज्ञान असणे
क) श्रद्धा ठेवणे
ड) तपश्चर्या करणे
उत्तर: ब) सत्य गोष्टींचे ज्ञान असणे
- 'सम्यक
चारित्र' म्हणजे
काय?
अ) योग्य ज्ञान प्राप्त करणे
ब) सत्य श्रद्धेने विश्वास ठेवणे
क) इंद्रियांवर विजय मिळवून योग्य
आचरण करणे
ड) दानधर्म करणे
उत्तर: क) इंद्रियांवर विजय मिळवून योग्य
आचरण करणे
- जैन
धर्मात कर्मांना काय महत्त्व आहे?
अ) कर्म महत्त्वाचे नाहीत
ब) कर्म जीवनाच्या ध्येयापर्यंत
पोहोचण्यास मदत करतात
क) कर्म हे पुनर्जन्माचे कारण आहेत
ड) कर्म केवळ शारीरिक कृती आहेत
उत्तर: क) कर्म हे पुनर्जन्माचे कारण आहेत
- जैन
धर्मात मोक्ष म्हणजे काय?
अ) नवीन जन्म घेणे
ब) कर्मांच्या बंधनातून मुक्ती मिळवणे
क) स्वर्ग प्राप्त करणे
ड) धन प्राप्त करणे
उत्तर: ब) कर्मांच्या बंधनातून मुक्ती मिळवणे
- दिगंबर
आणि श्वेतांबर हे कोणत्या धर्माचे दोन प्रमुख पंथ आहेत?
अ) बौद्ध धर्म
ब) हिंदू धर्म
क) जैन धर्म
ड) शीख धर्म
उत्तर: क) जैन धर्म
- दिगंबर
पंथाचे अनुयायी कशाचे पालन करतात?
अ) पांढरे वस्त्र परिधान करतात
ब) वस्त्र परिधान करत नाहीत
क) केश लोच करतात
ड) मूर्ती पूजा करत नाहीत
उत्तर: ब) वस्त्र परिधान करत नाहीत
- श्वेतांबर
पंथाचे अनुयायी कशाचे पालन करतात?
अ) वस्त्र त्याग करतात
ब) पांढरे वस्त्र परिधान करतात
क) कठोर तपश्चर्या करतात
ड) मौन व्रत धारण करतात
उत्तर: ब) पांढरे वस्त्र परिधान करतात
- जैन
साहित्याला काय म्हणतात?
अ) त्रिपिटक
ब) आगम साहित्य
क) वेद
ड) ग्रंथ साहिब
उत्तर: ब) आगम साहित्य
- 'कल्पसूत्र' हा जैन
धर्मातील महत्त्वाचा ग्रंथ कोणाशी संबंधित आहे?
अ) पार्श्वनाथ
ब) ऋषभनाथ
क) तीर्थंकर यांचे जीवन चरित्र
ड) जैन आचारसंहिता
उत्तर: क) तीर्थंकर यांचे जीवन चरित्र
- भगवान
महावीर यांचा निर्वाण (मृत्यू) कोठे झाला?
अ) कुशीनगर
ब) पावापुरी
क) सारनाथ
ड) वैशाली
उत्तर: ब) पावापुरी
- भगवान
महावीर यांचा निर्वाण कधी झाला?
अ) इ.स. पूर्व 543
ब) इ.स. पूर्व 468
क) इ.स. पूर्व 322
ड) इ.स. पूर्व 261
उत्तर: ब) इ.स. पूर्व 468
- महावीर
जयंती कोणत्या तिथीला साजरी केली जाते?
अ) चैत्र शुद्ध त्रयोदशी
ब) वैशाख शुद्ध दशमी
क) कार्तिक पौर्णिमा
ड) फाल्गुन अमावस्या
उत्तर: अ) चैत्र शुद्ध त्रयोदशी
- महावीर
जयंती कशासाठी साजरी केली जाते?
अ) भगवान महावीर यांचा जन्मदिवस
ब) भगवान महावीर यांना केवलज्ञान
प्राप्त झालेला दिवस
क) भगवान महावीर यांचा निर्वाण दिवस
ड) जैन धर्माची स्थापना दिवस
उत्तर: अ) भगवान महावीर यांचा जन्मदिवस
- जैन
धर्मात दानधर्माला काय महत्त्व आहे?
अ) दान महत्त्वाचे नाही
ब) दान केल्याने पुण्य मिळते
क) दान हे अपरिग्रह व्रताचे पालन आहे
ड) दान फक्त साधूंना दिले जाते
उत्तर: क) दान हे अपरिग्रह व्रताचे पालन आहे
- जैन
धर्मातील साधू आणि साध्वी यांच्या आचरणाचे नियम किती कठोर असतात?
अ) सामान्य माणसांसारखे
ब) मध्यम स्वरूपाचे
क) अतिशय कठोर
ड) काही नियम शिथिल असतात
उत्तर: क) अतिशय कठोर
- जैन
धर्मात उपवासाला काय महत्त्व आहे?
अ) उपवास करणे आवश्यक नाही
ब) उपवास हे शारीरिक शुद्धीसाठी आहे
क) उपवास हे तपश्चर्येचा एक भाग आहे
ड) उपवास फक्त विशिष्ट तिथींना केला
जातो
उत्तर: क) उपवास हे तपश्चर्येचा एक भाग आहे
- जैन
धर्मात जलशुद्धीचे काय महत्त्व आहे?
अ) पाणी शुद्ध करण्याची गरज नाही
ब) पाणी गाळून पिणे हे सूक्ष्म
जीवांची हिंसा टाळण्यासाठी आहे
क) जलशुद्धी धार्मिक विधीचा भाग आहे
ड) जलशुद्धी आरोग्यासाठी चांगली आहे
उत्तर: ब) पाणी गाळून पिणे हे सूक्ष्म
जीवांची हिंसा टाळण्यासाठी आहे
- जैन
धर्मातील 'स्याद्वाद' चा अर्थ
काय आहे?
अ) निश्चित ज्ञान
ब) सापेक्षतेचे सिद्धांत
क) कर्म सिद्धांत
ड) मोक्ष प्राप्तीचा मार्ग
उत्तर: ब) सापेक्षतेचे सिद्धांत
- 'अनेकांतवाद' हा
कोणत्या धर्माचा महत्त्वपूर्ण सिद्धांत आहे?
अ) बौद्ध धर्म
ब) जैन धर्म
क) हिंदू धर्म
ड) शीख धर्म
उत्तर: ब) जैन धर्म
- भगवान
महावीर यांच्या अनुयायांना काय म्हणतात?
अ) बौद्ध
ब) जैन
उत्तर: ब) जैन
- जैन
धर्माचा प्रसार मुख्यत्वे कोणत्या भागात झाला?
अ) उत्तर भारत
ब) दक्षिण भारत
क) पूर्व भारत
ड) पश्चिम भारत
उत्तर: अ) उत्तर भारत आणि ब) दक्षिण भारत
- श्रवणबेळगोळ
हे जैन धर्माचे प्रसिद्ध तीर्थक्षेत्र कोणत्या राज्यात आहे?
अ) तामिळनाडू
ब) कर्नाटक
क) महाराष्ट्र
ड) गुजरात
उत्तर: ब) कर्नाटक
- बाहुबली
(गोमटेश्वर) यांची विशाल मूर्ती कोठे आहे?
अ) माउंट अबू
ब) श्रवणबेळगोळ
क) गिरनार
ड) पालिताना
उत्तर: ब) श्रवणबेळगोळ
- माउंट अबू
येथील दिलवाडा मंदिरे कोणत्या धर्माशी संबंधित आहेत?
अ) बौद्ध धर्म
ब) जैन धर्म
क) हिंदू धर्म
ड) शीख धर्म
उत्तर: ब) जैन धर्म
- जैन
धर्मातील 'चतुर्मास' म्हणजे
काय?
अ) वर्षातील चार महत्त्वाचे दिवस
ब) साधू आणि साध्वी यांचा एकाच ठिकाणी
वर्षातील चार महिने निवास
क) चार प्रकारची दाने
ड) चार प्रमुख तीर्थंकर
उत्तर: ब) साधू आणि साध्वी यांचा एकाच ठिकाणी
वर्षातील चार महिने निवास
- जैन
धर्मात आत्म्याच्या शुद्धीसाठी काय महत्त्वाचे मानले जाते?
अ) यज्ञ आणि हवन
ब) तपश्चर्या आणि ध्यान
क) तीर्थयात्रा
ड) दानधर्म
उत्तर: ब) तपश्चर्या आणि ध्यान
- जैन
धर्मातील 'कायोत्सर्ग' म्हणजे
काय?
अ) शारीरिक हालचाल करणे
ब) देहाची आसक्ती सोडणे
क) स्थिर उभे राहून ध्यान करणे
ड) उपवास करणे
उत्तर: क) स्थिर उभे राहून ध्यान करणे
- जैन
धर्मात कोणत्या प्राण्यांना विशेष महत्त्व दिले जाते आणि त्यांचे संरक्षण
केले जाते?
अ) गाय
ब) घोडा
क) सर्व सजीव प्राणी
ड) हत्ती
उत्तर: क) सर्व सजीव प्राणी
- भगवान
महावीर यांच्या शिकवणीचा लोकांवर काय प्रभाव पडला?
अ) हिंसक वृत्ती वाढली
ब) सामाजिक समानता आणि अहिंसेचा प्रसार
झाला
क) कर्मकांड वाढले
ड) लोकांमध्ये भीती निर्माण झाली
उत्तर: ब) सामाजिक समानता आणि अहिंसेचा
प्रसार झाला
- भगवान
महावीर जयंतीच्या दिवशी जैन अनुयायी काय करतात?
अ) मांसाहार करतात
ब) मंदिरात पूजा करतात, रथयात्रा काढतात आणि दानधर्म करतात
क) उत्सव साजरा करत नाहीत
ड) फक्त उपवास करतात
उत्तर: ब) मंदिरात पूजा करतात, रथयात्रा काढतात आणि दानधर्म करतात
- भगवान
महावीर यांच्या जीवनातील कोणता गुण आपल्याला प्रेरणा देतो?
अ) धनसंपत्ती
ब) त्याग आणि सहनशीलता
क) शारीरिक शक्ती
ड) राजकीय कौशल्य
उत्तर: ब) त्याग आणि सहनशीलता